ကထိန္

အဲဒီျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က ၀ိနည္းကံတစ္ခုကုိ ျပဳေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သင္တုိ႔ အာနိသင္တစ္ခုခုရခဲ့လွ်င္ ယခုလုိ သကၤန္းသံုးထည္လံုး ယူလာစရာမလုိပါဘူး။ ႏွစ္ထပ္သကၤန္းကုိ ထားခ်င္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ထားၿပီး လာခဲ့လုိ႔ရပါတယ္ လုိ႔ ဘုရားရွင္က မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ ရဟန္းမ်ားက ဘယ္လုိအာနိသင္လဲလုိ႔ ျပန္ေလွ်ာက္ေတာ့ ၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္မွ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔အထိ ၀ါတြင္းသံုးလလံုး ၀ါမက်ိဳး ၀ါမေပါက္ဘဲ ရဟန္းမ်ား ကထိန္ခင္းခဲ့လွ်င္ ကထိန္အာနိသင္ကုိ သင္တုိ႔ရႏုိင္တယ္ လုိ႔မိန္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေန ကထိန္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

ရဟန္းေတာ္မ်ားရွိတဲ့ ေက်ာင္းမွာ ကထိန္ခင္းတဲ့ ဒါယကာတစ္ဦးဦး ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ ကထိန္ခင္းခဲ့လွ်င္ ဆုိေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း အေၾကာင္းေၾကာင္းေသာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က ပညတ္ခ်က္မ်ား ထပ္မံထုတ္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ရဟန္းသံဃာက မိမိတုိ႔ေက်ာင္းမွာ ကထိန္ခင္းေပးပါရန္ တကာတကာမမ်ားထံ အလႉခံခြင့္မရွိ၊ ေစာင္းပါးရိပ္ခ်ည္ေျပာခြင့္မရွိ။ ေက်ာင္းေန ရဟန္းတစ္ပါးပါး၏ အမိန္႔ျဖင့္ စကားျဖင့္ ပရိယာယ္ျဖင့္ လမ္းတြင္ ရပ္ကြက္တြင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထံတြင္ အလႉခံခြင့္မရွိစတဲ့ ပညတ္ခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အယုတ္ဆံုး ကုိယ့္မိဘ ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳးုကုိေတာင္ “ဘုန္းႀကီးတုိ႔ေက်ာင္းမွာ ကထိန္မရွိေသးဘူး”လုိ႔ မမိန္႔ ေကာင္းဘူး။ ကထိန္လႉရမလား ဘာလုိလဲလုိ႔ လာေမးရင္လည္း “ဘာလုိေနတယ္” မမိန္႔ေကာင္းဘူး။ မိန္႔ေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ။ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ ကထိန္ မျဖစ္ေတာ့တာ တစ္ခုပဲ။ ကထိန္ မျဖစ္ေတာ့ၿပီဆုိမွေတာ့ျဖင့္ မုိးေပၚကက်လာတဲ့ ေရလုိ သန္႔ရွင္းပါတယ္ဆုိတဲ့ ကထိန္မဟုတ္ေတာ့တဲ့အတြက္ အျပစ္ျဖစ္ၿပီေပါ့ဗ်ာ။ သဒၶါေပါက္ၿပီးလႉတာ။ သေဘာတူတဲ့လူေတြ ေပါင္းစည္းၿပီးလႉတာ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က လႉခ်င္ေသာ္လည္း မျပည့္စံု၍ လုိက္လံအလႉခံၿပီး လႉတာမ်ိဳးကုိ က်ေတာ့ ဘုရားရွင္က လက္ခံေစခဲ့ပါတယ္။ လႉႏုိင္ခြင့္ရွိတဲ့သူေတြကုိလည္း ဘုရားရွင္က မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ လႉႏိုင္တာလည္းဆုိေတာ့ ရဟန္း၊ သံဃာ၊ သီလရင္၊ တကာ တကာမေတြ ဘယ္သူမဆုိ ကထိန္ကုိ လႉဒါန္းႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ကထိန္ခင္းတဲ့ ရက္စြဲကုိေတာ့ ဘုရားရွင္က တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ပညတ္ေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီရက္စြဲကေတာ့ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္ကေန တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ တစ္လတိတိပါပဲ။ ကထိန္ႀကိဳခင္းတာ၊ ေနာက္က်ခင္းတာ လံုး၀မလုပ္ရပါဘူး။ ဘုန္းႀကီးေတြလည္း မလုပ္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က နေတၱာ္လမွ ကထိန္ခင္းတာ ကထိန္အလႉဆုိၿပီး လုပ္ၾကတာေတြကုိ တကယ့္ကထိန္မွတ္ေနတယ္။ အဲဒါ ကထိန္ခင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကထိန္ အလႉရံကုိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဆီ ပုိ႔ခ်င္တဲ့ ပံုစံနဲ႔ ပုိ႔တာလုိ႔ေခၚပါတယ္။

ကထိန္ခင္းတယ္ဆုိတာက ကထိန္သကၤန္းတစ္ထည္ထည္ကုိ ဘုန္းႀကီးေတြက သိမ္မွာ လႉဒါန္းမယ့္သူကုိ လႉဒါန္းေစၿပီး ကမၼ၀ါစာနဲ႔ ကထိန္ခင္းမယ့္ရဟန္းကုိ ေပးရပါတယ္။ အဲဒီရဟန္းက သံဃာအားလံုးရွိရာကုိ ျပန္လာၿပီးေနာက္ ကထိန္ခင္းရပါတယ္။ ကထိန္ခင္းတာ ဒါပါပဲ။ ၿပီးၿပီ။ ကထိန္ခင္းၿပီးတဲ့အခါ သံဃာအားလံုးကုိ ကထိန္ခင္းၿပီးၿပီဆုိတဲ့ အေၾကာင္း ေလွ်ာက္ၾကားရပါတယ္။ သံဃာေတြအားလံုးက သာဓု ေခၚရပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကထိန္အာနိသင္ကုိ သံဃာေတြအားလံုး ရသြားပါတယ္။ ကထိန္ခင္းတဲ့အခါ သကၤန္းတစ္ထည္တည္းပါ။ တစ္စံုေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ရဟန္းေတြ မျဖစ္မေန ေဆာင္ရတဲ့ သကၤန္းသံုးထည္မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ထည္တည္းပါ။ ရဟန္းေတြ ေဆာင္ခြင့္ရွိတဲ့ သင္းပုိင္၊ ကုိယ္႐ုံ၊ ဒုကုဋ္ (ႏွစ္ထပ္သကၤန္းႀကီး) သံုးထည္ထဲက တစ္ထည္ထည္ကုိဆုိရင္ ရပါၿပီ။

ဘယ္သူေတြက ကထိန္သကၤန္းကုိ အလႉခံခြင့္ရွိလဲ။ ေက်ာင္းမွာ သံဃာ ၃၀၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ေက်ာင္းအတြက္ သကၤန္းက တစ္ထည္တည္းဆုိေတာ့ ဘယ္ရဟန္းက အလႉခံခြင့္ရမလဲ။ ပထမဦးဆံုး ၀ါမက်ိဳးတဲ့ ၀ါမေပါက္တဲ့ရဟန္းျဖစ္ရမယ္။ဒုတိယအေနနဲ႔ကေတာ့ ေက်ာင္းမွာ အႏြမ္းပါးဆံုး ဦးဇင္းတစ္ပါးျဖစ္ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းမွာ အဲဒီလုိ ဦးဇင္းေတြမရွိဘူးဆုိရင္ေကာ..။ ဒါဆုိ အႀကီးဆံုးမေထရ္ပါ။ အႀကီးဆံုးက မတတ္ႏုိင္ခဲ့ဘူး။ ဥပမာ ေနထုိင္ မေကာင္းျဖစ္ေနတာမ်ိဳးတုိ႔ေၾကာင့္ မတတ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ ဒုတိယမေထရ္က ခင္းရပါတယ္။ သူကလည္း မတတ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ ေအာက္ ၀ါအစဥ္အတုိင္း ခင္းရပါတယ္။

ဟင္ ! သကၤန္းတစ္ထည္တည္းနဲ႔ ကထိန္ခင္းလုိ႔ ရတာပဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ေက်ာင္းကို အမ်ားႀကီးလႉၾကတာလဲ။ ကထိန္ဆုိၿပီး ခင္းၾကတာ ပေဒသာပင္ဆုိတာႀကီးကို ျပည့္ႏွက္ေအာင္ အစံုအစံုဆင္ထားၾကလဲ။ အဲဒါက တတ္ႏုိင္လုိ႔ လႉတဲ့ ကထိန္ရ႕ဲ အလႉရံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကက ကထိန္ဟာ ရဟန္းေတြ ခ်မ္းသာေရးအတြက္ သက္သက္ ဘုရားရွင္က ခြင့္ျပဳေတာ္မူထားျခင္း မွ်သာျဖစ္တယ္။ ရဟန္းေတြကုိ ငဲ့ညႇာထားျခင္းမွ်သာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကထိန္ဟာ အလြန္႔အလြန္ သန္႔ရွင္းပါတယ္။ အလြန္႔အလြန္ အက်ိဳးမ်ားပါတယ္။

ကုိယ့္ေက်ာင္းမွာ ကထိန္ရွိရင္ အဲဒီေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ ရဟန္းေတြက သာဓုအႏုေမာဒနာ ေခၚလုိက္ၿပီးေနာက္ အားလံုး အာနိသင္ေတြ ရၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ အာနိသင္ေတြရၾကလဲ။

ကထိန္အာနိသင္သာ ရေနခဲ့ရင္ …
၁။ အမ်ိဳးေတြရ႕ဲ အိ္မ္ဆီကုိ သြားလုိတဲ့အခါ ထင္ရွားရွိတဲ့ ရဟန္းကုိ ခြင့္ပန္စရာ မလုိဘဲ ဆြမ္းမစားခင္ ဆြမ္းစားၿပီး ႀကိဳက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သြားႏုိင္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ကထိန္အာနိသင္သာ မရခဲ့ရင္ အာပတ္သင့္တယ္။

၂။ သကၤန္းသံုးထည္ကုိ ယူေဆာင္ၿပီး ခရီးသြားရမယ္ဆုိတဲ့ သိကၡာပုဒ္ကုိ က်ဴးလြန္ႏုိင္ပါတယ္။ က်ဴးလြန္သည့္အတြက္ အျပစ္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ကထိန္အာနိသင္သာ မရခဲ့ရင္ သကၤန္းကုိ စြန္႔ရတဲ့ အာပတ္သင့္တယ္။

၃။ “ထမင္းစားႂကြပါဦး”လုိ႔ မအပ္မစပ္ေလွ်ာက္ေပမယ့္ ကထိန္အာနိသင္ရတဲ့ရဟန္းက ဘယ္သူ႔မွ ေလွ်ာက္မေနဘဲ ရြာထဲသြားၿပီး ဆြမ္းကုိ ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ပညတ္ေတာ္မူထားတဲ့ မပန္ၾကားပဲ ရြာတြင္း ၿမိဳ႕တြင္းသုိ႔မ၀င္ရ သိကၡာပုဒ္အရ အာပတ္ မသင့္ေတာ့ဘူး။ စုေပါင္းဘုဥ္းေပးခြင့္လည္း ရွိတယ္။ (မအပ္မစပ္ေလွ်ာက္တယ္ ဆုိတာက “အရွင္ဘုရား ဒံေပါက္ ဘုဥ္းေပးႂကြပါဘုရား” လုိ႔ ေလွ်ာက္တာ “မုန္႔ဟင္းခါးစားႂကြပါဘုရား”လုိ႔ ေလွ်ာက္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အပ္စပ္ေအာင္က “ဆြမ္း” ဆုိတဲ့ စကားလံုးထည့္ေပးရတယ္။ “ဘုဥ္း” ဆုိတဲ့စကားထည့္ေလွ်ာက္ရပါတယ္။ ဥပမာ “ဒံေပါက္ဆြမ္း ဘုဥ္းေပးႂကြေတာ္မူပါဘုရား” လုိ႔ ပင့္ေလွ်ာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။)

၄။ ကထိန္ကာလအတြင္း ရလာတဲ့ သကၤန္းမွန္သမွ်ကုိ ၀ိနည္းေတာ္နဲ႔အညီ အပ္စပ္ေအာင္ ျပဳလုပ္စရာမလုိဘဲ ၀တ္႐ုံပုိင္ခြင့္ ထားပုိင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ကထိန္အာနိသင္သာ မရရင္ အျပစ္ျဖစ္တယ္။

၅။ ကထိန္ခင္းစဥ္ကာလအတြင္း ကထိန္အလႉရံအျဖစ္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သကၤန္းႏွင့္ အျခားေသာ အရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ကထိန္ခင္းတဲ့ ေက်ာင္းတုိက္အတြင္းရွိ ရဟန္းတုိ႔ ႀကိဳက္သလုိ ေ၀ဖန္ပုိင္ခြင့္ရွိတယ္။ အဲဒီ ပစၥည္းေတြကုိ အမ်ားႀကီး သိမ္းထားလုိ႔ အာပတ္မသင့္ဘူး။ (ရဟန္းေတြဟာ တကယ္ေတာ့ သကၤန္းသံုးထည္သာ သံုးေဆာင္ပုိင္ခြင့္ရိွပါတယ္။ အဲဒီထက္ပုိရင္ ပုိသည့္ အေလွ်ာက္ အာပတ္ေတြ သင့္ပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ သကၤန္းအမွတ္နဲ႔ မသံုးစြဲဘဲ ပရိကၡရာေစာဠ(သာမန္အသံုးအေဆာင္)အျဖစ္နဲ႔ သံုးစြဲမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သကၤန္းေတြကုိ ဗီဒုိတစ္လံုးအျပည့္ထားလည္း ရတယ္။ ေရာင္းစားရင္ေတာ့ အျပစ္ျဖစ္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခ်င္းခ်င္း လဲလွယ္သံုးေဆာင္ပုိင္ခြင့္ေတာ့ ရွိတယ္။ တကာ တကာမေတြက အပ္စပ္ေအာင္ လုပ္ေပးတယ္ဆုိရင္လည္း ဘယ္လုိပံုစံျဖစ္ျဖစ္ ရတယ္။ ကထိန္ အာနိသင္ရမွေနာ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ကထိန္ဟာ ကားဖ႐ုိင္နဲ႔ တူပါတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ “ဇေနတိ သဒိသံ ပါကံ” ဆုိတဲ့ စကားအရ တူေသာ အက်ိဳးကုိ ေပးပါလိမ့္မယ္။ တူေသာ အက်ိဳးဆုိတာကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြ အတြက္ ဒီေလာက္ အက်ိဳးမ်ား ရရွိေစတဲ့ ကထိန္ကုိ လႉလုိက္ရတဲ့အတြက္ လႉတဲ့သူ ဘယ္ေလာက္အက်ိဳးမ်ားမယ္ဆုိတာကုိ စဥ္းစားသာ ၾကည့္ပါေတာ့။

ကထိန္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ သိလုိက္သမွ်ကေတာ့ ဒါပါပဲ။ မရွင္းတာရွိရင္ ေမးႏုိင္ပါတယ္။ “ကားဖ႐ုိင္” ဆုိတဲ့ စကားက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေကာက္ခ်က္ပါ။ ဆရာေတာ္ေတြ မိန္႔ခဲ့တာက “ကားေဘာင္” လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ “ကားေဘာင္” ဆုိရာမွာ ပန္းခ်ီကားေဘာင္လည္းျဖစ္ႏုိင္သလုိ ယက္ကန္းကားေဘာင္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေၾကာင္း။